33
PL
4. T ubus
Aby zamontować tutbus t eleskopu (r ys. 1 , 1) proszę odkręcić śrubę zacis ku
tubusa (r ys. 6, X) i otwor zyć ją. Następnie proszę ustawić tubus na środku
uchwytu i ponownie zamknąć zacisk. Proszę zamknąć uchwyt popr zez
dokręcenie wcześniej odkręconej śruby . T eraz połóż tubus wraz z obejmą
montażową na montażu tak, aby objektyw skierowany był na północ.
Zamocuj uchwyt tubusa śrubą zaciskową na głowicy montażu (r ys. 7).
5. Nasadzenie okularu
Państwa teleskop jest podstawowo wyposażony w trzy okular y (r ys. 1+2, 1 8)
i jedno zwierciadło zenitalne (rys. 1+2, 1 9). Okularem określają Państwo
odpowiednie powiększenie telesk opu. Zanim nasadzą Państwo okular y
i zwierciadło zenitalne, proszę usunąć pokrywę pr zeciwpyłową z nasadki
okularu. (r ys. 1 , 6)
Proszę poluźnić śrubę zaciskową (r ys. 8, X) pr zy nasadce okularu i nasadzić
najpier w zwierciadło zenitalne. Następnie proszę dokręcić śrubę zaciskową
(r ys. 8, X). Na zakończenie proszę umocować w podobny sposób poprzez
otwarcie i zamknięcie śruby zaciskowej (r ys. 9, X) okular o średnicy 20mm
w zwierciadle zenitalnym. Proszę zwrócić na t o uwagę, aby wgląd okularu
wskazywał pionowo do gór y. T o ułatwi wygodną obser wację. W innym przy -
padku proszę odkręcić śrubę zaciskową (r ys. 8, X) pr zy nasadce okularu i
przekręcić zwierciadło zenitalne w tą pozycję.
6. Montaż i regulacja szukacza (celownik a)
Wcześniej zamont owany szukacz i umocowanie szukacza znajdują się w
opakowaniu. Proszę wsunąć zupełnie stopę uchwytu szukacza w podstawę
tubusu teleskopu (rys. 1 0). Umocowanie szukacza naskakuje. Proszę
zwrócić uwagę, aby obiektyw szukacza pok azywał w kierunku wlotu tubu-
sa. Przy uchwycie szukacza (r ys. 1 , 3) znajdują się dwie śruby zaciskowe
(czarne) i jedna śruba zabezpieczająca w łożys ku sprężynowym (srebrna).
Śruby zaciskowe (czarne) należy przykręcić równomier nie tak daleko, aby
poczuć przy t ym opór . Luneta szukacza jest teraz zabezpieczona. Przed
rozpoczęciem obser wacji należy koniecznie scentrować lunetk ę szukacza
(celownika). Lunetka szuk acza, jak i teleskop główn y muszą wkazywać
dokładnie ten sam kierunek.
WSKAZÓWKA!
Centrowanie przeprowadzamy w sposób następujący:
Załóż okular 20mm na złączkę kątową i skieruj teleskop
główny na łatwy do znalezienia i charakterystyczny objekt
w okolicy (jak n.p. wierzchołek wieży kościelnej, szczyt
dachu budynku itp. – patrz ryc. 11). Odległość do
objektu powinna wynosić przynajmniej 200 – 300 m.
Objekt powinien znaleźć się dokładnie w centrum pola
widzenia okularu. Obraz w teleskopie nie jest wprawdzie
odwrócony, lecz odpowiada on odbiciu zwierciadlanemu.
i
Obraz szukacza (celownika) odpowiada r zeczywistości – zarówno w pionie,
jak i w poziomie. Obracaj jedno z dwóch (lewe lub prawe) pokręteł regulacji
ustawienia lunetki szukacza, stale obser wując okular celownika. K ontynuuj
tę czynność, dopóki krzyż celownika nie znajdzie się dokładnie w pozycji,
odpowiadającej obrazowi z okularu teleskopu głównego.
Regulacja ostrości lunetki szukacza (celownika) Pr zekręć obsadę soczewki
przedniej (r yc, 1 0, X) o jeden lub dwa obroty w lewo. Możesz teraz zmieniać
położenie pierścienia blokującego.
Popatrz pr zez szukacz na oddalony przedmiot. Ustaw ostrość obracając
obsadę soczewki przedniej do chwili otr zymania ostrego obrazu przedmiotu.
Zafiksuj ustawienie obsady soczewki przy pomocy pierścienia blokującego.
7 . Pokrywy pr zeciwpyłowe
Aby ochronić wnętrze Państwa teleskopu przed kur zem i brudem, wlot tele-
skopu jest chroniony przez pokr ywy pr zeciwpyłowe (rys. 1 2, X). Do obser -
wacji proszę ściągnąć pokr ywy z wlotów okularów .
8. Giętkie wały
Aby ułatwić precyzyjne ustawienie osi deklinacji i rektascencji, nasadza się
giętkie wały na przewidziane do tego uchwyt y obydwu osi. (r ys. 1 3, X) Długi
giętki wał (r ys. 1 , 1 4) należy zamontować równolegle do tubusu teleskopu.
Umocowanie następuje za pomocą śruby zaciskowej na przewidzianym do
tego karbie osi. Krótki giętki wał (r ys. 1 , 1 5) należy zamontować z boku.
Umocowanie następuje za pomocą śruby zaciskowej na przewidzianym do
tego karbie osi. Państwa teleskop jest teraz gotowy do użytku.
CZĘŚĆ II – Obsługa
1 . Montaż :
T eles kop wyposażony jest montaż nowego typu, umożliwiający dokonywanie
dwóch rodzajów obser wacji:
A: azymutalnej = najlepszej dla obserwacji objektów na ziemi
B: paralaktycznej = najlepszej dla obser wacji nieba
ad A: Azymutalnej:
Ustawienie azymutalne umożliwia ruch teleskopu w płaszczyźnie poziomej
i pionowej.
1 . Poluzuj śrubę ustalającą rektascensji poziomej (r yc. 1 4a, X) i opuść
płytę przechylną do pozycji poziomej (do oporu). Dociągnij ponownie śrubę
ustalającą.
2. Zwolnij zacisk pionowy (r yc. 1 5, A), us taw tubus w pozycji poziomej i
zamknij zacisk. T elesk op można teraz obracać w płaszczyźnie poziomej i
pionowej przy pomocy wałów giętkich (r yc. 1 , 1 4+1 5)
ad B: Paralaktycznej:
2. Obsługa: ustawienie telesk opu (nocą):
Wiele obser wacji wymaga stanowis ka możliwie ciemnego, ponieważ źródła
światła (n.p. lampy lub latarnie uliczne) mogą przyczynić się do znacznego
pogorszenia ostrości szczegółów widocznych w okularze teleskopu.
Kiedy opuszczamy jasno oświetlone pomieszczenie w porze nocnej,
nasze oczy muszą się przyzwyczaić do panującej na dwor ze ciemności.
Obser wacje astronomiczne powinieneś więc rozpocząć dopiero po upływie
ok. 20 minut od opuszczenia domu.
Nie dokonuj obserwacji z pomieszczeń zamknięt ych i ustaw teleskop wraz z
wyposażeniem na stanowisku na ok. 30 minut pr zed rozpoczęciem seansu,
aby umożliwić wyrównanie temperatur ot oczenia i wnętrza tubusa.
Należy również zatroszczyć się o to, aby telesk op był ustawiony na równym
i twardym gruncie.
3. Montaż – ustawienie – pozycja podstawowa:
Poluzuj śrubę ustalającą rektascensji poziomej (r yc. 1 4a, X) i ustaw płytę
przechylną (r yc. 1 5, B) w pozycji z grubsza zgodnej z szerością geograficzną
stanowiska obser wacyjnego, używając w tym celu s kali na wsporniku płyt y .
Obróć stat yw w taki sposób, aby marka (N) s kierowana była na północ.
Górna krawędź płyt y pr zechylnej jest wtedy takż e odwrócona w kierunku
północnym (r yc. 1 4b), zaś drążek regulacji szerok ości geograficznej (r yc.
1 4a, Y) wskazuje kierunek południowy.
4. Regulacja szerok ości geograficznej:
Szerok ość geograficzną stanowiska obser wacyjnego możesz ustalić przy
pomocy mapy drogowej, atlasu lub znaleźć w internecie. Niemcy leżą
pomiędzy 54° (Flensbrg) i 48° (Monachium) szerok ości geograficznej.
Poluzuj śrubę ustalającą rektascensji poziomej (r yc. 1 4, X) i pr zechlaj płytę
aż do chwili, gdy szerok ość geograficzna stanowiska będzie odpowiadać
war tości na skali drążka regulacji szerokości geograficznej (r yc. 1 4, Y) –
n.p. 5 1°.
5. Obróć oś deklinacji (ryc. 1 5, C) wraz z uchwyt em telesk opu
o 90°.
Wstaw tubus w uchwyt, zwróć uwagę, aby był prawodłowo skierowany (patrz
r yc. i oznaczenie) i dociągnij śrubę zaciskową. Okular telesk opu powinien
być zwrócony w kierunku ziemi, zaś objektyw – s kierowany na Gwiazdę
Polarną. Zwolnij teraz kolejno zaciski drążka regulacji szerok ości geogra-
ficznej i osi deklinacji, aby ustawić Gwiazdę Polarną dokładnie w centrum
pola widzenia okularu. Zamknij zaciski. Od tej chwili stat ywu nie można
już poruszać ani pr zesuwać, gdyż spowodowałoby to utrat ę ustawień. Po
wykonaniu tych czynności teleskop ustawiony jest prawidłowo. Procedura
ta jest konieczna, aby b yło możliwe naprowadzenie telesk opu na określone
objekt y na niebie.
6. Naprowadzanie i obserwacja
Przechyl teleskop główny (tubus) o 90° (ryc. 1 5, C). Obróć t eleskop o 1 80°
w prawo lub w lewo, aby soczewka objektywu była skierowana w niebo.
Dociągnij wszystkie zaciski (r yc. 1 3, Y + ryc. 1 5, A) na tyle mocno, aby było
możliwe naprowadzanie teleskopu przy pomocy wałków giętkich. Ręczne
uruchomienie osi godzinowej (osi RA) za pośrednictwem wału giętkiego