6.3 Stand-by
Na 4 minuten zonder toetsbediening en zonder rpm schakelt de compu-
ter automatisch naar stand-by (velden worden uitgeschakeld). Deze func-
tie is onafhankelijk van een eventueel gemeten polssignaal. Alle trai-
ningsgegevens gaan verloren.
8Trainingshandleiding
Sportgeneeskunde en trainingswetenschap gebruiken de fiets-ergometrie
o.a. voor controle van de functies van hart, bloedsomloop en ademha-
lingssysteem .
De sportgeneeskunde gaat van het inzicht uit dat een efficiënte controle
von de lichaamsfuncties alleen onder belasting mogelijk is. Een
hart-bloedsomIoop-onderzoek in rust kan geen informatie daarover bie-
den, hoe hart en bloedsomloop onder lichamelijke belasting functioneren.
Een belastingstest echter, b.v. op de fiets-ergometer kan in het kader van
preventief onderzoek evt. hart- en bloedsomloopstoringen en -ziektes vast-
stellen. Men kan dan nog tijdig maatregelen treffen, b.v. samen met de
arts een hart-bloedsomlooptraining samenstellen.
Ook in het kader van het genezingsproces (revalidatie) van „hart-bloed-
somloop-patiënten“ (na een hart-infarct etc.) is de training op de fietsergo-
meter van zéér groot belang: de training kan nauwkeurig worden gedo-
seerd en de belasting van de training kan op elk moment worden ge-
controleerd.
In de topsport kan met behulp van de fiets-ergometrie het individuele uit-
houdings-prestatie-vermogen van de sporter onder optimale omstandig-
heden worden vastgesteld. Uit de resultaten kunnen conclusies ten aan-
zien van de trainings-conditie worden getrokken.
De vrije-tijds-sporter, die misschien „alleen“ wat lichamelijke activiteit
zoekt om degeneratie-verschijnselen van het hartbloedsomloop-systeem te
voorkomen of om het uithoudings-prestatie-vermogen te vergroten, zou
ook de mogelijkheden van de fiets-ergometrie moeten benutten.
Een door en door getrainde persoon onderscheidt zich van degeen die
recreatiesport beoefent o.a. door de gave, dat hij de voor de door de
sport optretende belasting nodige energiestoffen vlugger en veelomvat-
tender ter beschikking heeft.
Dit is de taak van de transportonderneming „hart-bloedsomloop-ademha-
lingssysteem“: een zo groot mogelijk effect met zo wenig mogelijk mid-
delen realiseren.
Of uw fitness-duurtraining na enige weken van regelmatig trappen op de
ergometer de gewenste effecten/aanpassingen heeft gesorteerd, kunt U
aIs volgt vaststellen:
1. U realiseert een bepaalde duur-prestatie met minder hart-
bloedsomloop-prestaties dan voorheen.
2. U kunt een bepaalde duur-prestatie met dezelfde hart-bloedsomloop-
prestaties gedurende een langere tijd volhouden.
3. U bent na een bepaalde hart-/bloedsomloopprestatie vlugger dan
vroeger weer in orde
Om dergelijke vergelijkingen te kunnen maken moeten voor het begin
van de training eerst Uw „begin-waarden“, het prestatievermogen van
Uw hart-bloedsomloop-ademhaling-systeem worden gecontroleerd.
Hoe wordt dit bepaald?
Indien u Iangere tijd geen sport hebt beoefend of problemen met uw ge-
zondheid heeft, zoudt u het beste eerst bij uw huisarts Iangs kunnen gaan,
voordat u met de fitness duurzame training begint.
Voor het vaststellen van de prestatie-vermogens van het hart-bloedsomloop-
systeem heeft de sportgeneeskunde een niveau-test op de fiets-ergometer ont-
wikkeld.
1. Bij mensen, die geen duurzame training achter de rug hebben resp. een
zwak bloedsomloopsysteem hebben, wordt met een belasting van 25
Watt begonnen, die elke 2 min. trapsgewijs met 25 Watt wordt verhoogd.
2. Bij mensen die duurtraining hebben uitgevoerd resp. bij topsporters ligt het
beginvermogen bij 50 Watt, welk beginvermogen elke 3 min. trapsgewijs
met 50 Watt wordt verhoogd.
Het traptempo dient op 50 tot 60 sIagen per minuut te liggen. Tijdens de
test wordt met behulp van passende apparatuur regelmatig de bloeddruk,
het melkzuurgehalte en het zuurstof-opnemend vermogen gemeten. Indien
geen complicaties optreden, die een onmiddellijke stopzetting van de test
noodzakelijk maken, wordt de belasting tot aan de maximale (subjectie-
ve) belastingsgrens voortgezet. Overschrijd uw grenzen niet.
Na het afbreken van de test worden telkens na 1 en 2 minuten polsslagme-
tingen (recuperatie) uitgevoerd. Ook deze waarden worden aIs beoorde-
lingscriteria voor het prestatievermogen gebruikt.
Hoe sneller de hartslag binnen de 1ste minuut na het afbreken van de be-
lasting terugvalt, des te eerder is de sporter weer „volledig inzetbaar“.
9 Richtwaarden voor de duurzame training
De sportgeneeskunde bedoelt met een volledige belasting het bereiken van
de individuele maximale polsslag.
De maximaal bereikbare hartslag hangt van de leeftijd af. Doorgaans daalt
de maximale polsslag met het ouder worden.
Als vuistregel geldt: De maximale hartslag per minuut ligt bij 220 minus de
leeftijd.
Voorbeeld: U bent een man van 60 jaar. De maximale hartslag bedraagt
220 min 60 = 160 sIagen/minuut. Deze waarde kan ca. 10 sIagen naar
boven of naar beneden variëren.
De volgende andere vuistregels kunnen u erbij helpen uw persoonlijke hart-
bloedsomloop-prestaties bij benadering te bepalen.
■ De gewenste waarde bij „volledige belasting“ bedraagt voor mannen 3
Watt per kg lichaamsgewicht, 2,5 Watt voor vrouwen.
■ Vanaf 30 jaar vermindert het prestatievermogen: bij mannen met ca. 1 % per
jaar en bij vrouwen met ca. 0,8% per jaar. Hier moet bij de berekeningen
rekening worden gehouden (vaststelling volgens de diagrammen 1 en 2).
Voorbeeld: U bent een man van 49 jaar, Uw gewicht bedraagt 75 kg. In de
test heeft U bij een waarde van Uw polsslag van 175 en een prestatiever-
mogen van 190 Watt afgebroken.
De aangenomen maximale polsslag van 220 min leeftijd (170) is gereali-
seerd. Zodoende kan de volledige belasting op het moment van het afbreken
van de test worden aangenomen.
De gewenste waarde zou zijn: 3 (Watt) x 75 (kg) = 225 Watt minus 20%
„leeftijdsaftrek“ (49 jaar). Dit resulteert in een door U te leveren gewenste
prestatie van 225 Watt minus 45 Watt = 180 Watt. U heeft echter 190
Watt geleverd. Uw prestatievermogen ligt dus 10 Watt d.w.z. ca. 5% ho-
ger dan de gewenste waarde. Uw aIdus gemeten hart-bloedsomloop-
prestatievermogen ligt daarmee iets boven het gemiddelde.
Diagram 1 voor mannen
Gewenste waarde bij volledige belasting mannen
= 3 x lichtaamsgew. x
(
1–
leeftijd – 30
)
100
Diagram 2 voor vrouwen
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
90
80
70
60
50
75
49
Gewicht
(kg)
Leeftijd (jaren)
70 100 150 200 250
Voorbeld
Gewenste waarden voor volledige belasting (Watt)
≈180
22
85
80
75
60
70
65
55
50
45
40
35
30
25
90
80
70
60
50
40
75
Gewicht
(kg)
Leeftijd (jaren)
≈160
Voorbeld
Gewenste waarden voor volledige belasting (Watt)
49
70 100 150 200
NL
